Troseddoldeb Etifeddol

Mae'r syniad bod rhai pobl wedi eu eni i fod yn troseddwyr yn mynd nol i waith Ceasare Lombroso yn y 19eg ganrif. 

Mae duliau ymchwil modern wedi darparu mewnweliad gwell i fewn i'r union fecanwaith genteig sydd wrth wraidd y nodweddion troseddol.  

• Cynnig fod un neu fwy o enynnau yn rhagduedu rhywun tag at ymddygiad troseddol.
• Tystiolaeth am elfen elfen enynnol yn dod  o astudiaethau efeilliaid lle bydd efeilliad tebyg ac annhebyg (MZ a DZ) yn cael ei gymharu.
• Adrian Raine (1993) 
  • adolydiad o ymchwil ar ymddygiad troseddol mewn efeilliaid.
  • cydgorgiad o 52% am efeilliaid MZ (tebyg)
  • cydgorgiad 0 21% am efeilliaid DZ (anhebyg)
  • (cydgorgiad = concordance rate)
    • nid yw'r tystiolaeth yma yn cadarn iawn gan fod cydgorgiad o dim ond 52% ar gyfer efeiliaid MZ, sy ddim ond dros hanner!

• Dau enynnau wedi cael eu cysylltu gyda ymddygiad troseddol sef Monoamine Oxidase A (MAOA) a Cadherin 13 (CDH13) 
• Brunner et al (1993)
  • DNA 28 aelod o deulu o'r Iseldiroedd oedd yn cael hanes o ymddygiad troseddol mympwyol.
  • troseddau megis treisio ac ymgais i llofruddio.
  • dynion yn rhannu'r un gennyn sy'n achosi lefelau abnormal o isel o MAOA (llysenw = the warrior gene)
• Jari Tiihonen et al (2015)
  • Actifedd isel o'r ddau gennyn MAOA a CDH13 mewn 900 o droseddwyr yn y Ffindir.
  • rhwng 5-10% o bob trosedd treisgar yn y Ffindir yn digwydd oherwydd abnormalrwydd yn y ddau gennyn.
  • 90% o droseddwyr ddim yn gael y gennyn!

• Ein dealltwriaeth ni o ddylanwad genynnau erbyn heddiw ddim yn cynnig bod un gennyn neu hyd yn oed sawl gennyn yn gyfrifol eu hunain yn benderfynu ymddygiad.
• Epigeneteg yn cynnig bod yna ryngweithiad ble mae genynnau'n cael eu 'troi ymlaen' neu bant gan epigenomau.
• Epigeneteg yn gael ei effeithio gan ffactorau amgylcheddol 
• Posibilrwydd penodol ym camdriniaeth yn ystod plentyndod (ffactor amgylcheddol)
• Avshalom Caspi et al (2002)
  • data o astudiaeth hydredol Dunedin a ddilynodd rhyw 1000 o bobl a oedd yn fabanod yn y 1970'au .
  • Asesodd ymddygiad gwrth-gymdeithasol y bobl pan oeddynt yn 26 mlwydd oed.
  • 12% o'r dynion efo gennyn gennyn MAOA isel wedi profi camdiriniaeth fel plant a roeddnt yn gyfrifol am 44% o'r troseddau.

• Gall genynnau 'troseddol' achosi gwhaniaeth mewn ardaloedd o'r ymennydd neu yn y niwrotrosglwyddwyr.
• Adrian Raine (2004)
  • cyferio i 71 o astudiaethau yn ddefnyddio delweddau ymenyddiau yn dangos bod gan llofruddwyr, seicopathiaid a phobl ymosodol yn cael llai o weithgaredd yn y cortecs cyndalcennol.
  • Rhan o'r ymennydd sy'n gysylltiedig gyda rheoli emosiwn ac ymddygiad moesol.
  • llai o actifedd yn y ardal hon yn gysylltiedig gyda ddiffyg rheolaeth ac yn ymddwyn yn  fyrbwyll.
• Seo et al (2008)
  • Lefelau isel o serotonin yn rhagdueddu unigolion i ymddwyn yn fyrbwyll ac yn droseddol 
  • Serotonin yn atal actifedd y cortecs cyndalcennol 
  • gormodedd o dopamin gynyddu effaith yma

• Lefelau uchel iawn a isel iawn o'r niwrotrosglwyddwr noradrenalin yn gysylltiedig gyda ymosodedd a throsedd (Wright et al, 2015) 
• Noradrenalin yn helpu pobl i ymateb i fygythiadau amgyffredol
• Lefelau isel o noradrenalin yn gwhanu y gallu i ymateb i fygythiad amgyffredol.

• Hans Eysenck
  • Theori o bersonliaeth troseddol
  • Cynnig bod rhai pobl yn etifeddu mathau o ymddygiad sydd eu rhagdueddu i ymddwyn mewn ffordd troseddol.

• Raymond Crowe (1972)
  • plant sydd wedi mabwysiadu , oedd a rhiant biolegol gyda record troseddol, a risg 38% yn fwy o gael record eu hunain erbyn eu bod yn 18.
  • plant sydd wedi mabwysiadu oedd yn cael mam heb record troseddol gyda risg o dim on 6%
• Sara Mednick et al (1987)
  • 14,000 o feibion mabwysiedig fod 15% o feibion a gafodd eu mabwysiadu gan teulu troseddol yn mynd ymlaen i fod yn droseddwyr, 
  • 20% o'r rhai oedd a'u rhieni biolegol yn droseddol 
• Awgryma hyn fod genynnau a etifeddwyd yn ffactor mwy arwyddocaol

• Rhan fwyaf o ymchwil genetig i ymddygiad troseddol yn ymwneud a'r berthynas rhwng ymddygiad troseddol ag ymddygiad ymosodol.
• Esboniad Biolegol ddim ond yn esbonio troseddau sy'n cynnwys elfen ymosodol ac hefyd ymddygiad seicopathig 
• Seicopath = person sydd a ddiffyg empathi 
• Bruce Blonigen et al (2008)
  • Tystiolaeth bod y nodweddion personoliaeth hwn yn cael ei etifeddu
  • Edrych dros 600 o efeilliaid gwyrw a benywaidd

GwrthDadl

• Mae ymddygiad troseddol yn cynnwys lladradd, twyll, defnyddio cyffuriau, dwywreiciaeth (bigamy) - dim un o rhain yn ymosodol
• Lynn Findlay (2011)
  • trosedd ddim yn categori 'naturiol 
• Gwneud hi'n anodd i ddadlau y gall ymddygiad o'r fath yn gael ei esbonio yn syml mewn termau genetig a'r ffordd mae hynny'n rhyngweithio a'r amgylchedd
• herio gwaith Bruce

• Esboniad gentig eu cyflwyno fel pe bai'r genynnau sydd gan berson o'i enedigiaeth yn penderfynu ei ymddygiad yn y dyfodol.
• Stepehen Mobley yn ddefnyddio hyn i esgusodi ei drosedd
• Tystiolaeth yn dangos nas yw trosedd yn gallu cael ei esbonio 100% mewn termau geneteg.
• Tiihonen et al (2015)
  • Rhai gyda'r gennyn gwallus (defective)13 gwaith yn fwy tebygol o gael hanes o ymddygiad ymosodol ailadroddus.
  • hyn yn golygiu nid oedd pawb gyda'r gennyn yn troseddwyr.

Gwrthdadl

• Gyfraith yn gofyn cwestiwn a ydy'r achos yr ymdygiad tu hwnt i rheolaeth y person.
• fwy anodd i rhai unigolion i osgoi ymosodedd troseddol - gall hyn fod yn galyniad i'w bioleg ac hefyd amgylchedd
• Felly ni gellir diysytru esboniad penderfyniaethol o ymddygiad troseddol yn gyfan gwbl. 

• Er mwyn i enynnau allu achosi ymddygiad troseddol, rhaid bod cysylliad rhyngddynt a rhyw effaith corfforol neu seicolegol.
• Gwahaniaethau y ymenyddiau troseddwyr (tystiolaeth Raine)
• Troseddwyr yn adrodd eu bod wedi dioddef rhyw fath o anaf i'r pen. (rhywbeth yn cyfredin)
• 8.5% o'r boblogaeth gyffredinol yr UDA wedi dioddef a anaf i'r pen, o'u cymharu a 60% yng ngharchardai yr UDA (Harmon, 2012)
• Gallai gwhanaiaethau hyn yn yr ymennydd fod yn ganlyniad i fagwraeth yn hytrach na natur.