Theori Cysylltiad Gwhaniaethol
4.0 / 5 based on 1 rating
- Created by: Mooskey
- Created on: 06-03-17 19:32
Cefndir y Esboniad
- Theori sy'n focysu ar ddylanwad dysgu
- Yn bendol ar y ffordd mae pobl rydych yn cysylltu a yn ddylanwadu ar eich ymddygiad.
- Cael ei ddefnyddio i esbonio pam ei fod yn bosibl i ymddygiadau troseddol yn cael ei basio o'r tad i'r mab - nid oherwydd etifeddiaeth genynnol ond oherywdd arsylwad ac atgyfnerthiad.
1 of 9
Theori Cysylltiad Gwahaniaethol
- Edwin Sutherland (1939)
- Theori Cysylltiad Gwhaniaethol
- Awgrymu bod ymddygiad troseddol yn gallu cael ei esbonio yn gyfan gwbl yn nhermau ein dysgu cymdeithasol.
- Dysgu o eraill trwy dynwared
- Pobl yn cael eicymdeithasoli i fywyd troseddol.
- Y syniad tu ol yw bod pobl yn amrywio o ran pa mor aml y byddant yn cysylltu gyda pobl eraill sydd ag agweddau mwy neu llai ffafriol tuag at drosedd a bod yr agweddau hyn yn anochel yn dylanwadu ar eu hagweddau a'u hymddygiad.
- Os byddwch yn cymysgu gyda phobl sydd ag agwedd ffafriol tuag at trosedd, fe gewch eich dylanwadu ganddynt ac fe fydd genych agwedd ffafriol tuag at trosedd.
- Os byddwch yn cymysgu gyd phobl sydd ag agwedd llai ffafriol tuag at trosedd, fe byddwch yn cael agwedd llai ffafriol tuag at trosedd.
- Sutherland - gallai fod yn bosibl datblygu fformiwla fathemategol a fyddai'n rhagfynegi a fyddai rhywun yn troi yn droseddwr neu beidio, yn seiliedig ar amlder, hyd dwysedd eu cysylltiadau cymdeithasol.
2 of 9
Beth a Ddysgir
- Plentyn yn dysgu agwedd tuag at drosedd, megis a yw'n beth dymunol neu annymunol.
- Felly rhywun gyda'r potensial o fod yn droseddwr yw rhywun sydd wedi dysgu agweddau o blaid troseddu.
- Plant yn dysgu pa fathau o trosedd sy'n ddymunol, er enghraifft gallent ddysgu fod bwrglera yn dderbyniol ond bod trosedd ymosodol yn annerbyniol.
- Gall plentyn hefyd dysgu am ddulliau sbesiffig o gyflawni trosedd.
- Rhai technegau yn eithaf cymleth tra bod eraill yn gymharol syml.
3 of 9
Gan Bwy Caiff ei Ddysgu
- Agwedd a ymddygiad yn cael ei ddysgu o bobl a teulu agos.
- Hefyd yn cael ei ddysgu o'r gymdeithas ehangach.
- Raddfa mae'r cymdeithas yn cefnogi neu yn gwrthod trosedd yn penderfynnu y faint o droesedd sy'n cael ei gyflawni yn y gymuned.
- Gall yr unigolion ddim fod yn troseddwyr ei hunan ond gallent cael agwedd gwyrdroedig neu yn derbyn y fath yma o agwedd.
4 of 9
Sut Caiff ei Ddysgu
- Sutherland yn awgrymu fod amlder, hyd a ystyr personol o cymdeithas yn gallu penderfynnu y raddfa o ddylanwad.
- Cyflyru gweithredol uniongyrchol ac anuniongyrchol.
- Blentyn gael ei atgyfnerthu i wned ymddygiad gwyrdroedig trwy gael ei cosbi neu ei gwobrwyo gan y teulu neu cyfoedion.
- Modelau rol - os mae model rol yn llwyddiannus yn ymddygiad troseddol byddant yn dylanwadu plentyn i wneud yr un peth, sef atgyfnerthu anuniongyrchol.
- Normau cymdeithas yn dylanwadu ymddygiad.
- Os maent yn gweld ymddygiad troseddol fel norm byddant yn fwy tebygol o troseddu oherwydd mae'n rhywbeth 'normal i wneud.
5 of 9
Cyfraniad o Bwys Mawr
- Prif gryfder y theori yw ei bod wedi newid dealltwriaeth pobl o wreiddiad ymddygiad troseddol.
- Symudiad pwysig o 'feio' ffactorau unigol tuag at dangos beth oed ffactorau cymdeithasol.
- Trosedd ddim angen cael ei esbonio mewn termau personoliaeth, ond yn galli cael ei esbonio mewn termau profiadau cymdeithasol.
- Sutherland
- Trosedd Coler Wen
- Troseddau a gyflawnwyd gan pobl parchus a statws uchel yn y gymdeithas
- Troseddaunad sy'n ymosodol
- Twyll, llwgrwobrwyo, torri hawlfraint a ffugiad.
6 of 9
Tystiolaeth Gefnogol
- Osborn a West (1979)
- Trosedd i'w weld yn rhedeg mewn teuluoedd.
- 40% o feibion i ddadau gyda euogfarnu troseddol wedi troseddu eu hunan erbyn y oedran 18
- 13% o feibion i dadau ddim yn troseddwyr.
- Gallu fod oherwydd factorau biolegol - geneteg???
- Ronald Akers et al (1979)
- Arsylwi 2,500 o bobl yn eu harddegau yn y UDA
- Astudio ymddygiad gyda alcohol a chyffuriau.
- Dylanwad mwyaf pwysig ar y fath hwn o ymddygiad gwyredig oedd hwnnw a ddaeth o'u cyfoedion.
- Cysylltiad gwhaniaethol, atgyfnerthiad gwhaniaethol a dynwared ymddygiad yn esbonio 68% o'r amrywiant mewn defnydd canabis, a 55% mewn defnydd alcohol.
- Cyfoedion yn cael mwy o ddylanwad na rhieni?
7 of 9
Materion yn Ymwneud a Methodoleg
- Data a gasglwyd yn gydberthynol, sydd ddim yn dweud wrthym beth yw'r achos a beth yw'r effaith.
- Dylanwad Cyfoedion - gall troseddwyr chwilio am droseddwyr eraill yn fwriadol.
- Gall hyn esbonio pam mae troseddwyr yn debygol o gael cyfoedion sydd hefyd yn droseddwyr.
- Cox et al (2014)
- Nad yw'r theori yn gallu cael ei phrofi.
- Mater dadleuol yw sut mae rhywun yn mesur effaith nifer a chryfder cysylltiad ar agweddau diweddarach
- Sut oes modd profi beth yw'r dylanwad fafriol?
- Anglir pa gymhareb o ddylanwadau ffafrioli rai annffafriol a fyddai'n troi'r fantol.
8 of 9
Ni all Esbonio Pob Math o Drosedd
- Dylanwadau dysgu cymdeithasol wedi eu cyfyngu i droseddau llai, yn hytach na throseddau ymosodol a mympwyol megis treisio a llofruddio.
- Dim ond esboniad rhannol o ymddygiad troseddol.
- Er hyn, mae'r math o drosedd llai yn canran mawr o droseddau i gymharu a troseddau ymosodol aa mympwyol.
- Yn Cymru a Lloegr yn 2014 - 500 o dyn- laddiadau ond 400,000 o fyrgleriaethau (Swyddfa Ystadegau Gwladol, 2015)
- Cysylltiad gwahaniaethol ddim yn esbonio pam bod rhan fwyaf o droseddau yn cael ei cyflawni gan bobl ifanc.
- Tim Newburn (2002)
- 40% o droseddau wedi ei gyflawni gan pobl o dan 21 blwydd oed
- Theori Personliaeth Eysenck yn cynnig esboniad am y graddfeydd uchel o drosedd ymhiltch pobl ifanc - yrsfa i cymryd risg
- Gisil Gukjonsson a Jon Sigurdsson (2007) - yrsfa gymryd risg yn ffactor allweddol mewn trosedd.
9 of 9
Related discussions on The Student Room
- Take your first steps towards becoming a Forensic Psychologist »
- Psychology Personal statement Help »
- course choice criminal justice w forensic psychology/crim w psych »
- Criminology At University »
- choosing an undergraduate course »
- A level Options »
- Liverpool Hope University or Liverpool John Moores University »
- Personal Statement help »
- Forensics »
- Changing uni course »
Similar Psychology resources:
0.0 / 5
0.0 / 5
0.0 / 5
0.0 / 5
0.0 / 5
1.0 / 5 based on 1 rating
0.0 / 5
0.0 / 5
Comments
No comments have yet been made