Personoliaeth Droseddol Eysenck

• Magwraeth yn hytrach na Natur
• Gall personoliaeth gael ei diffinio mewn termau tri dimensiwn a bod gan y tri dimensiwn hyn sail mewn geneteg.
• Personoliaeth unigolyn fel oedolyn yn gymysgedd o dueddiadau biolegol a profiadau dysgu.
• Defnyddio'r cyfuniad hwn i esbonio pam mae pobl yn cyflawni troseddau.
• Personoliaeth yn cyferio at y ffyrdd mwy neu lai cyson y nyd pob un ohonom yn ymddwyn - y teimladau, meddyliau, gweithredoedd, sydd yn gwneud un person yn wahanol i'r nesaf.

• Hans Eysenck 
  • Datblygu ei theori o bersonoliaeth ar y syniad bod nodweddion cymeriad wedi ei crynhoi ar hyd y tri dimensiwn 
  • Ydimensiyna yw:
    • Allblygedd - Mewnblygedd = pobl allblyg yn frwdfrydig ac yn dangos emosiynau postif, ond maent yn diflasu'n gyflym.
    • Niwrotisaeth - Sefydlogrwydd = yn tueddi i brofi emosiynau negyddol fel iselder, pryder a dicter, yn hytrach nag ystadau emosiynol postif.
    • Seicotiaeth - Normalrwydd = egosentrig, ymosodol, byrbwyll, diffyg empathi ac yn gyffredinol yn hidio dim am eraill.
• Eysenck Personality Questionnaire
  • Asesu personoliaeth unigolyn 

• Eysenck 
  • 67% o amryeiaeth y nodweddion hyn yn digwydd oherywdd factorau genynnol.
• Allblygedd unigolyn yn dibynnu ar lefel cynhyrfiad ei system nerfol.
• Person sy'n brin o gynhyrfiad angen mwy o gyffro tra bod person sy'n cynhyrfu'n gyflym yn osgoi hyn.
• Pobl allblyg yn chwilio am gyffro i gynyddu eu cynhyrfiad cortigol.
• Pobl mewnblyg yn genhenid wedi'u cynhyrfu'n barod, ac felly yn osgoi ysgogidau.
• Niwrotiaeth yn cael ei benderfynu gan lefel sefydlogrwydd y system nerfol sympathetig - faint mae'r person yn ymateb i sefyllfaoedd o fygythiad (ymladd- ymyrrid).
  • Person niwrotig braidd yn ansefydlog ac yn cynhyrfu'n gyflym.
  • Person sefydlog ar ben arall y dimensiwn, yn teimlo llai o gynnwrf ac yn aros yn llonydd a thawel o dan bwysau.
• Seicotiaeth wedi ei gysylltu gyda lefelau uwch o testosteron sy'n golygu bod dynion yn fwy tebygol na menywod o fod ar y pen yma o'r sbectrwm.

• Pobl allblyg yn chwilio am fwy o stimwlws neu ysgogiad, ac felly'n cymryd rhan mewn gweithgareddau peryglus.
• Pobl niwrotig yn ansefydlog ac felly'n tueddu i or-ymateb mewn sefyllfaoedd o fygythiad.
• Gall seicotiaeth gael ei gysylltu'n hawdd gyda throsedd am fod y pobl hyn yn ymosodol, heb empathi.
• Eysenck - esbonio trosedd yn nhermau rhyngweithio rhwng y bersonoliaeth gynhenid a cymdeithasoli
  • Person yn cael ei eni gyda rhai nodweddion, ond ei ryngweithiad gyda'r amgylchfyd sy'n arawin at ddatblygiad y bersonoliaeth droseddol.
• Ymddygiad troseddol yn cael ei osgoi oherwydd cosb yn y gorffennol - cyflyru gweithredol.
• Eysenck - nad yw pobl gyda lefleau uchel o allblygedd a niwrotiaeth yn cyflyru'n hawdd ac felly dydyn nhw ddim yn dysgu sut i osgoi ymddygiad gwrth-gymdeithasol 

(Mae rhai yn cael ei geni gyda'r gallu i droseddu ond oherwydd amgylchedd, dim ond rhai sy'n ymddwyn yn troseddol ac gyda'r gweddill mae'r gallu i troeddu yn aros yn dawel)

• Ymchwil wedi cymharu personoliaethau troseddwyr a phobl nad oedd yn droseddwyr.
• Patrick Dunlop et al (2012) - allblygedd a seicotiaeth, yn ogystal a graddfeydd celwydda yn ragfynegiadau da o droseddau.

Gwrthdadl

• Cyfranogwyr i gyd yn fyfyrwyr a'u ffrindiau (rhwng 15 - 75 mlwydd oed) 
• Asesu troseddau fel man rhai yn y 12 mis blaenorol.
• Astudiaeth arall gan Coleta Van Dam et al (2007) 
  • Dim ond grwp bach o droseddwyr gwrwywaidd mewn canolfan gaethiwo i droseddwyr ifanc oedd yn sgorio'n uchel ar bob un o'r dri dimensiwn Eysenck.

• Elfen allweddol o theori Eysenck yw bod sail genynnol i bersonoliaeth. 
• Cefnogaeth o hyn yn dod o astudiaethau efeilliaid.
• Marvin Zuckerman (1987) 
  • Gydberthynas o +.52 i efeilliaid unfath (MZ ar y dimensiwn niwrotaeth.
  • +.24 i efeilliaid gwhanol (DZ)
  • Dangos elfen genynnol gryf
  • Allblygedd = Cydberthynas oedd +.51 a +.12
  • Gwelodd Zuckerman data tebyg ar gyefr seicotiaeth.

Gwrthdadl

• Er bod hyn yn dangos elfen genynnol bwysig nid yw mor uchel a honnodd Eysenck 
• Cyberthynas yma yn golygu dim ond 40% o'r amrywiad yn y nodweddion hyn oedd oherywdd genynnau.
• Ffigwr ychydig yn uwch gan fod efeilliaid unfath yn cael eu trin yn fwy tebyg?

• Unrhyw theori sy'n seiliedig ar bersonoliaeth yn cymryd bod personoliaeth yn gyson.
• Sawl seicolegydd, yn cefnogi safiad sefyllfaol, gan awgrymu bod pobl yn gyson mewn sefyllfaoedd tebyg - ond yn ymddwyn yn whanol ar draws gwahanol sefyllfaoedd.
• Gall person fod yn ddi-gynnwrf a thawel ei feddwl yn y catref ond yn niwrotig yn y gwaith.
• Walter Mischel a Peake (1982)
  • Ei gwaith yn cefnogi'r theori sefyllfaol
  • Gofynodd i deuluoedd, ffrindiau a deithriaid i raddio 63 o fyrfwyr mewn amrwyiaeth o sefyllfaoedd 
  • Dim cydberthniad rhwng y nodweddion a ddangoswyd.
  • Os roedd yna cysondeb, y tebygolrwydd oedd bod hyn oherwydd ein bod fel arfer yn mynychu sefyllfaoedd tebyg
• Syniad o Bersonoliaeth Troseddol yn wallus, gan fod gan pobl mwyn na  un personoliaeth 

• Sgor neu'r label a roddir i'r unigolyn yn dibynnu ar y ateb maent yn rhoi yn y holiadur personoliaeth 
• Atebion ddim yn chynrychioli 'realaeth' 
• Nodweddion Gofynol 
• Cesio dod dros nodweddion gofynol gan ddefnyddio graddfeydd celwydda yn yr holiaduron.
• Person sy'n ateb yn ie yn gyson i'r cwstiynau celwydda, mae'n debyg o fod yn anonest drwy gydol yr holiadur a ni fydd ei ddata yn cael ei ddefnyddio yn yr ymchwil.
• Annhebygol y bydd sgoriau ar brawf personoliaeth yn ddigonol i galluogi ni i ragfynegi pwy fydd y troseddwyr.
• Er fod y tri dimensiwn yn ragfynegiadau da o drawmgwydd, dyw hi ddim yn ffordd digonol o adnabod pwy sy'n debygol o droi at fywyd o drosedd.