sut mae ei'n planed yn newid

?
  • Created by: branwen
  • Created on: 02-01-13 10:21
View mindmap
  • Sut mae ein planed yn newid??
    • Newidiadau  yn yr atmosffer
      • Pan nwyon sy' bresenol yn yr atmosffer
        • 78% nitrogen
        • 1% CO2 , aragon , anwedd dwr a nwyon eraill
        • 21% ocsigen
      • Mae hanen o nwy yn amgylchu'r ddaear . Mae'r dwysedd yn lleihau wrth i ni bellhau o arwyneb y ddaear .  Rydy yn byw yn yr haenen isaf
      • 4.5biliwm o flynyddoedd yn ol , roedd y ddaear yn blaned newydd boeth
        • allnwyo folcanig
        • Yn wreiddiol roedd arwyneb y ddaear yn dawdd, ond wrth iddo oeri , roedd llosgfynyddoedd yn rhyddhau symiau anferth o CO2 , amonia (NH3) a mathan(CH4)
      • Mae'r atmospher wedi newid .......
        • 2 biliwn o flynyddoedd yn ol
          • Lleihau CO2 ( ffotothynsesis)
          • Cynhyrchu ocsigen
          • Datblygodd algae/llystyfiant o bacteria
        • 1 biliwn o flynyddoedd yn ol
          • Amoniwn yn adweithio ar ocsigen i greu nitrogen
          • CO2 yn hydoddi i'r cefnforoedd
        • 3 biliwn o flynyddoedc yn ol
          • Oeoedd y ddaear , cyddwysodd y anwedd dwr , a ffurfio y cefnforoedd
        • Heddiw
          • CO2
          • ocsigen
          • Anwedd dwr
          • nitrogen
        • 4.5biliwn  o flynyddoedd yn ol
          • methane
          • CO2
          • Anwedd dwr
          • amoniwn
    • Cyfandiroedd yn drifftio
      • Sylweddolodd fod y darnau yn ffitio fel jig-so , , a oedden yn arfer bod yn sownd efoi'i gilydd.... PANGEA
      • Alfred Wegner - roedd ganddo PhD mewn seryddiaeth , ond roedd diddordeb ganddo mewn gwyddoniaeth arall
      • Tysytiolaeth.
        • Awgrymodd mai'r unig ffordd i esbonio planhigion trofannol yn yr artig oedd derbyn fod y tir  yn arfer bod yn un darn
        • Roedd creigiau tebyg hefyd yn yr Alban a Gogledd America
        • Cynigodd y syniad bod yr holl gyfandiroedd yn arfer bod yn un cyfandir o'r enw pangea . Dros filoedd o flynyddoedd roedd wedi torri lan , a drifftio i ffwrdd oi gilydd
        • Dabgosodd fod y creigiau ar gyfandiroedd affrica a de-america yn debyg
      • Roedd y theori fod cyfandiroedd yn drifftio yn anodd i wyddonwyr yn 1915 , ond yn 1965 dechreuodd gwyddonwyr iw ddeallt
      • Yn anffodus nid oedd yn gallu esbonio sut yr oedd y cyfandiroedd yn symud , ac fe wnaeth gwyddonwyr eraill ddadlau yn erbyn ei syniadau
      • Ebyn diwedd y 50au , wrth i dechnoleg wella , roedd tystiolaeth ffisegol ar gael i brofi bod y cyfandiroedd yn symud . Or dystiolaeth yma datblygodd y theori o drifft dyfandirol
    • Theori platiau tectonig
      • Mae platiau tectonig yn ..... Ffurfio creigiau newydd ... Anffurfio creigiau sy'n bodoli . . . Ailgylchu creigiau
      • Ma cramen y ddaear wedi rhannu i ddarnau llai , or enw platiau tectonig . Mae rhain yn symud tua 5cm y flwyddyn , ac dros amser mae llawr yn newid
      • Arnofio ar magma . Mae cerrynt darfudol yn eu symud . Mae aer poeth yn codi , ac aer oer yn cwympo . Mae'r gylched yma yn araf iawn yn symud y platiau tectonig
      • Mae llosgfynyddoedd a daeargrynfeydd yn digwydd ar ffiniau'r platiau ac mae creigiau newydd yn cael eu ffurfio
        • Gwrthdaro/anffurfio.ailgylchu creigiau ..... gwthio ffwrdd yn un man-gwrthdaro mewn man arall .... plat trymaf(cefnforol) yn cael ei wrthio o dan , ac yn ymdoddi , gwasgedd uchel , magma tawdd yn gwthio i arwyneb y ddaear , LLOSGFYNYDD .... Mae ffod dwfn yn ffurfio ble gaeth y plat trymaf ei wthio lawr , plat ysgafnaf yn plygu- MYNYDDOEDD
        • Creu creigiau newydd/gwahanu . ..... platiau yn symud , cerryntau darfudl yn gwthio magma yn y bwlch , oeri ar wyneb y ddaear , ffurfio craig igneaidd / basalt
    • Cynhesu byd eang
      • effeithiiau a goblygiadau
        • bydd cynydd mewn ychydig  o raddau yn cael effaith ddramatig
          • bydd patrymau tywydd byd-eang yn newid , gan achosi sychder mewn rhai lleoedd a llifogydd mewn eraill
          • bydd y capiau thew pegynnol yn ymdoddi a lefel y mor yn codi . achosir hyn mwy o erydiad ar yr arfordir , yn cynnwyd tir ble mae dinasoedd mawr wedi datblygu
        • Atebion i gynhesu byd eang
          • gwneud cartrefi'n fwy egni effeithlon
          • defnyddio clludiant cyhoeddus
          • defnyddio ffynhonellau egni adnewyddadwy e.e paneli solar , ffermydd gwynt , trydan dwr , pwer llanw a thonnau a.y.y.b
        • Glaw asid
          • yn yr atmosffer mae'n newid i sylffwr triocsid sy'n achosi galw asid
          • mew sylffwr yn newid i sylffwr deuocsid wrth i'r tanwydd hylosgi ac mae'n symud i'r aer
          • nwy arall sy'n gyfrifol am law asid yw nitrogen deuocsid . cynhyrchir yn agos i "sparck plug" ble mae nitrogen ac ocsigen o'r oer yn adweithiho gyda'i gilydd
          • mae lefelau isel o sylffwr yn bresennol mewn rhai tanwyddau ffosil
      • Beth yw cynhesu byd eang?
        • Effaith ty-gwydr yn achosi'r ddaear i gynhesu'n araf .
        • achosir yn benaf gan gynydd lefel co2 , syn cael ei achosi achos .... hylogi mwy o danwyddau ffodil .... torri cael i lawr-datgoedwigo . ...

Comments

Izzy Mason

Report

Saesneg os gwelwch yn dda Dydw i ddim yn Gymraeg

Similar Chemistry resources:

See all Chemistry resources »